Lactaattest
Een belangrijke parameter in een Point-of-Care omgeving
- Geproduceerd op lage niveaus in normaal glucosemetabolisme [5]
- Een teken van biologische stress bij verhoogde belasting [6]
- > 2 mmol/L kan duiden op een kritieke aandoening [3]
Lactaattest
Lactaatmetingen worden veel gebruikt om het effect van de behandeling bij ernstig zieke patiënten te monitoren. Verhoogde lactaatgehalten worden namelijk in verband gebracht met hogere morbiditeit en sterftecijfers in deze bevolkingsgroep [1,2].
Doordat lactaatmetingen vroeg bij Point-of-Care (POCT) worden gebruikt, kunnen artsen belangrijke aanvullende informatie krijgen ter ondersteuning van kritieke therapiebeslissingen [3,4].
De rol van het lactaat in normale fysiologie
De lichaamscellen produceren energie door glucose om te zetten in pyruvaat, dat vervolgens wordt omgezet in Acetyl Coenzym A – de belangrijkste energiebron van het lichaam [5]. Het laatste deel van het proces is afhankelijk van zuurstof. Wanneer het zuurstofniveau onvoldoende is, wordt het pyruvaat gemetaboliseerd tot lactaat [5].
Overtollig lactaat wordt gewoonlijk door de lever (gluconeogenese) of via oxidatie als directe energiebron voor cellen [6] weer omgezet in glucose.
Dit maakt lactaat tot een belangrijke brandstofmolecuul, waardoor het mogelijk wordt om de energie tussen weefsels over te dragen, met name van de spieren naar het hart en de hersenen [7].
Lactaat als screeningparameter
Bloedlactaatmetingen worden meestal gebruikt als leidraad voor de behandeling in een Point-of-Care omgeving [8].
De normale concentratie lactaat is ongeveer 0,6-1,4 mmol/L [9] en de niveaus nemen toe bij biologische stress. Hyperlactatemie is vaak een indicator van weefselhypoxie, zoals waarneembaar bij patiënten met sepsis, maar kan ook aanwezig zijn bij patiënten met diabetes, leverziekte, tumoren, intoxicatie of aangeboren stofwisselingsstoornissen [8,10].
Bij septische patiënten kan een cut-offwaarde van 2 mmol/L worden gebruikt als indicatie van een mogelijke septische shock [11].
Hoge lactaatniveaus worden ook geassocieerd met slechtere resultaten bij andere patiëntengroepen die zijn opgenomen op de spoedeisende hulp [8].
Tijdige interventies bij het POC ondersteunen
Sepsis is een belangrijke oorzaak van overlijden in het ziekenhuis [4]. Het meten van lactaat helpt bij de behandeling van sepsis. Omdat lactaatniveaus samenhangen met de ernst van de ziekte levert prognostische en monitoring een meerwaarde voor patiënten met sepsis en septische shock [13].
De negatieve samenhang tussen lactaatgehalte en prognose is zelfs bij zeer hoge lactaatgehalten duidelijk [14].
Vroege lactaatmeting wordt in verband gebracht met verminderde sterfte en betere resultaten bij septische patiënten, met een specifiek voordeel dat wordt waargenomen wanneer de eerste metingen
binnen één uur na opname op de ICU worden uitgevoerd en binnen drie uur worden herhaald [4].
Het is aangetoond dat POC-tests met lactaat binnen de aanbevolen termijnen snelle en nauwkeurige resultaten opleveren [15,16].
Richtlijnen voor lactaatmetingen
Richtlijnen van de Surviving Sepsis Campaign (Hour-1 Bundle) en UK Sepsis Trust raden aan om het lactaat te meten binnen één uur na het herkennen van sepsis of septische shock en opnieuw te meten bij verhoogde lactaatniveaus (> 2 mmol/l) [17, 18, 19].
De UK Sepsis Trust beveelt ook lactaat meting aan bij screening vóór opname, indien beschikbaar [19].
Referenties
1. Vincent et al. The value of blood lactate kinetics in critically ill patients: a systematic review. Crit Care. 2017;20: 257.
2. Mikkelsen ME, Miltiades AN, Gaieski DF et al. Serum lactate is associated with mortality in severe sepsis independent of organ failure and stock. Crit Care. Med 2009;37: 1670-77.
3. Freund Y et al. Serum lactate and procalcitonin measurements in emergency room for the diagnosis and risk-stratification of patients with suspected infection. Biomarkers. 2012;17: 590-5.
4. Chen et al. Early lactate measurement is associated with better outcomes in septic patients with an elevated serum lactate level. Crit Care. 2019;23: 351.
5. Rabinowitz JD, Enerbäck S. Lactate: the ugly duckling of energy metabolism. Nat Metab. 2020; 2:566–571.
6. Garcia-Alvarez M et al. Sepsis-associated hyperlactatemia. Crit Care. 2014;18: 503.
7. Ferguson et al. Lactate metabolism: historical context, prior misinterpretations, and current understanding. Eur J Appl Physiol. 2018;118: 691–728.
8. Nouland et al. Prognostic value of plasma lactate levels in a retrospective cohort presenting at a university hospital emergency department. 2017. BMJ Open;7:e011450.
9. Burtis CA et al. Tietz Textbook of Clinical Chemistry and Molecular Diagnostics. London: Elsevier Health Sciences. 2012.
10. Suetrong B, Walley KR. Lactic Acidosis in Sepsis: It's Not All Anaerobic: Implications for Diagnosis and Management. Chest. 2016;149(1):252-61.
11. Singer M et al. The Third International Consensus Definitions for Sepsis and Septic Shock (Sepsis-3). JAMA. 2016;315(8): 801–810.
12. Kreymann et al. Oxygen consumption and resting metabolic rate in sepsis, sepsis syndrome, and septic shock. Crit Care Med. 1993;21(7):1 012-9.
13. Dettmer MR et al. Sepsis-associated pulmonary complications in emergency department patients monitored with serial lactate: An observational cohort study. J Crit Care. 2015;30(6): 1163-1168.
14. Haas SA et al. Severe hyperlactatemia, lactate clearance and mortality in unselected critically ill patients. Int Care Med;42: 202–210.
15. Singer AJ et al. ED bedside point-of-care lactate in patients with suspected sepsis is associated with reduced time to iv fluids and mortality. Am J Emerg Med. 2014; 32, 9: 1120-1124.
16. Tolan NV et al. Analytical performance of three whole blood point-of-care lactate devices compared to plasma lactate comparison methods and a flow-injection mass spectrometry method. Clin Biochem. 2017 Mar;50(4-5):168-173
17. Rhodes, A., Evans, L.E., Alhazzani, W. et al. Surviving Sepsis Campaign: International Guidelines for Management of Sepsis and Septic Shock: 2016. Int Care Med. 2017;43: 304–377.
18. Surviving Sepsis Campaign. Hour-1 Bundle: Initial resuscitation for sepsis and septic shock. Society of Critical Care Medicine and the European Society of Intensive Care Medicine. (2019).
19. Daniels R et al. The sepsis manual. The UK Sepsis Trust. 2019.
Cookies worden gebruikt op deze website
Use of cookiesVoer een geldig e-mailadres in
Wij sturen u binnenkort een uitnodiging per e-mail voor aanmelding met Microsoft Azure AD.
Kennelijk is uw e-mailadres nog niet bij ons geregistreerd
Klik op "Aan de slag" in de e-mail om het registratieproces te voltooien
Radiometer benut Microsoft AZURE Active Directory (AZURE AD) voor de authenticatie van gebruikers.
Radiometer maakt gebruik van AZURE AD voor veilige toegang tot documenten, hulpmiddelen en andere diensten op ons klantenportaal voor klanten en partners.
Als uw organisatie al gebruik maakt van AZURE AD, kunt u dezelfde toegangsgegevens gebruiken voor het klantenportaal van Radiometer.
Belangrijkste voordelen
- Gebruik van bestaande Active Directory toegangsgegevens mogelijk
- Single sign-on: één enkele aanmelding nodig
- Gebruik van dezelfde toegangsgegevens voor toekomstige diensten
Toegang aanvragen
U ontvangt per e-mail een uitnodiging voor toegang tot onze diensten wanneer uw aanvraag is goedgekeurd.
Wanneer u de uitnodiging accepteert en uw organisatie al gebruik maakt van AZURE AD, kunt u dezelfde toegangsgegevens gebruiken voor het klantenportaal van Radiometer. Anders wordt er een eenmalig wachtwoord per e-mail verzonden om in te loggen.